Stigma
Je kan pech hebben door op te groeien op een plek waar een kindje niet zou moeten zijn. Of de pech door een algoritme van de belastingdienst op basis van buitenlandse achternaam eruit gepikt worden, om daardoor je baan, je huis en je kind kwijt te raken. De pech ziek te zijn. De pech maar 4 vinkjes te bezitten. Pech ergens te wonen waar oorlog uitbreekt en je moet vluchten. Je kan pech hebben.
Je kan ook geluk hebben. Een lichte huidskleur hebben. Gezond zijn. Ergens geboren worden waar je gesteund wordt en het veilig is. Een fijne Nederlandse achternaam hebben. Alle vinkjes mogen afkruisen. Maar dan ook kan pech je overvallen. We zijn allemaal mensen.
Op mijn eerste dag bij een organisatie kreeg ik de waarschuwing, om beter mijn pechervaringen niet te delen. Dat zou me gaan achtervolgen! Ik zou er op afgerekend worden.
Ik zie het anders. Mijn ervaringen nemen mij al heel lang niet meer over. Ik heb een afstand tot de ontwrichtingen, ze liggen achter mij. Maar tegelijkertijd zijn zij in mijn bloed gaan zitten. Ik neem ze ongezien mee.
Mijn ervaringen van gestigmatiseerd worden, mezelf stigmatiseren, afhankelijkheid van mensen en instanties die niet respectvol waren, schaamte, onzekerheid, niet meer meedoen met de wereld, verlies van mijn sociale, maatschappelijke, gezonde en persoonlijke leven, deze ervaringen zijn onder mijn huid gekropen. Niet zichtbaar, alleen voor degenen die ze kennen. Ik neem de ervaringen mee en ik kan eruit putten. Maar anderen mogen er ook uit putten.
En de ervaringen van mij en anderen leveren brandstof op om door te gaan als het lastig is of als ik onrecht zie.
Ik zie dat er verandering aanstaande is. Er wordt meer gedeeld. Zoals Koningin Maxima die praat over haar zusje, die ze verloor aan depressie. De presentator die zijn ervaringen met verslaving deelt. Stigma neemt af. De actrice die vertelt over haar gedwongen opnames, waar ze decennia niet over durfde te praten. Moeders die hun baby's moesten afstaan in de jaren '60, die ondanks de vreselijke pijn, nu pas durven praten. Mannen vertellen ook over het huiselijke geweld, waar zij slachtoffer van werden Het stigma houdt mensen in hun greep en is ziekmakend.
En het is goed, voor de mensen zelf en hun naasten dat hier nu aandacht voor is.
Als Kwartiermaker voor ervaringskennis en -deskundigheid wil ik me sterk maken voor het inzetten van de-stigmatiseringsprojecten op de werkvloer.
Om te zorgen dat je niet steeds bang moet zijn, als een ander weet dat jij zelf ervaring hebt met dakloosheid of armoede.
Omdat ervaringskennis van mensen ingezet kan worden. Op alle niveaus. Want die kennis is zeer nodig.
En ook om te zorgen dat anderen dan de usual suspects aan tafel komen te zitten en mee kunnen beslissen en praten.